Ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ ὁμολογητής, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀθήνα. Ἔγινε μοναχὸς τὸ 857 μ. Χ. ἀπὸ τὸν ἅγιο Εὐθύμιο τὸν νέο, «τὸν ἐν Ἄθῳ καὶ Θεσσαλονίκῃ», τοῦ ὁποίου ἦταν καὶ πνευματικός μαθητής. Στὸ ἅγιον Ὄρος ἵδρυσε μονὴ ποὺ ἦταν ἀφιερωμένη στὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔφερε τὸ ὄνομα «τοῦ Ἁγίου Βασιλείου», καὶ ποὺ σήμερα εὑρίσκεται κάτω ἀπὸ τὴν πνευματικὴ δικαιοδοσία τῆς ἱερᾶς μονῆς Χιλιανδαρίου. Μετὰ ἀπὸ τὸ 904 μ.Χ., ἔτος κατὰ τὸ ὁποῖο ἐκοιμήθη ὁ ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης Ἰωάννης ὁ Δ’, ἐξελέγη ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ὡς Βασίλειος ὁ Γ’. Εἶναι γνωστὸς ἀπὸ τὸν βίο τοῦ πνευματικοῦ του δασκάλου ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ νέου, τὸν ὁποῖο καὶ κατέγραψε, γι’ αὐτό τόν λόγο μάλιστα ἔλαβε καὶ τὸ ἐπώνυμο «Συναξαριστής». Αὐτὸς ὁ βίος εἶναι ἀρκετὰ πολύτιμος διότι, πέραν τῶν ἄλλων, μᾶς διασώζει σημαντικὲς τοπογραφικὲς καὶ ἱστορικὲς εἰδήσεις γιὰ τὴν πόλη τῆς Θεσσαλονίκης.

        Τὸ ἱερὸ λείψανό του βρέθηκε στὶς 3 Μαΐου τοῦ 1981 μ.Χ., μέσα στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, πίσω ἀκριβῶς ἀπὸ τὰ στασίδια τοῦ δεξιοῦ χοροῦ, μετὰ ἀπὸ τὶς προτροπὲς καὶ τὶς ἐνέργειες τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυροῦ Παντελεήμονος τοῦ Β’. Κατόπιν τέθηκε σὲ προσκύνηση, καὶ στὴ συν-έχεια τοποθετήθηκε μέσα στὸ ἱερὸ Βῆμα τοῦ ναοῦ πίσω ἀπὸ τὴν ἁγία Τράπεζα. Στὶς 13 Σεπτεμβρίου τοῦ 1994 μ. Χ. μεταφέρθηκε ἐπισήμως καὶ διαφυλάσσεται πλέον σὰν πολύτιμο κειμήλιο μέσα στὸ ἱερὸ παρεκκλήσιό του, ποὺ φιλοτεχνή-θηκε καὶ ἀφιερώθηκε πρὸς τιμή του.

 

                                                                                                                                                                                Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.-